Hoe om te gaan met overlijden Opa.

Heftig! Vooral doen wat voor jezelf goed voelt. Voor je kind kun je geen foute keuzes maken. Wij hebben ervoor gekozen toen mijn vader overleed onze zoon niet meer mee te nemen. We hebben wel verteld dat opa dood is, en dat hij nu in de urn staat bij oma thuis. Als ik hem had meegenomen zou dat alleen voor mezelf geweest zijn en het idee dat hij mijn vader nog eens gezien had. Terwijl dat natuurlijk totaal nergens op slaat omdat een dood lichaam geen ziel meer heeft en totaal niet lijkt op de levendige opa. Vond dat voor mijn zoontje toen geen meerwaarde hebben. Neem je je kind wel mee, kan dat ook. Ze zal er waarschijnlijk niet slechter van slapen. Toch zou ik kiezen voor het nuchtere “opa is dood” verhaal. En haar aan opa herinneren door veel foto’s en filmpjes te kijken. Veel sterkte. Het is pittig.

Luister vooral naar wat jullie kindje wil! - Aan de hand van diverse kinderboekjes kun je verhaaltjes voorlezen over doodgaan. Hiermee kun je haar voorbereiden en uitleggen wat doodgaan is. - Kies hierbij natuurlijk voor een boekje dat past bij jullie wereldbeeld/geloof. - Dood is voor kinderen (tenzij iemand er heel naar uitziet maar dan ligt iemand meestal niet opgebaard) iets veel minder engs dan voor volwassenen. Kijken kan dus helpen zijn om het te snappen. Maar als jij het heel eng vind of er echt overweldigd door wordt dan zal je kindje die emoties waarschijnlijk overnemen en wordt het ook iets engs. De uitvaart begeleider kan vaak meedenken over mooie manieren voor kindjes om afscheid te nemen als jullie haar willen betrekken. Twee is natuurlijk zo jong nog dat ze weinig bewust kan doen en een afscheidsritueel ook niet te plannen valt.

Mijn oma, dus de overgrootmoeder van mijn dochter is overleden toen ze ook bijna 2 jaar was. Wij hebben haar toen niet verteld dat oma was overleden, ik denk dat ze het toen toch niet zou snappen. Ook niet laten kijken. Ze was wel mee toen de hele familie bij elkaar was, opzich een fijne afleiding en mooi beeld dat leven en dood zo dicht bij elkaar staan. We hebben een mooie foto van alle achter en kleinkinderen meegegeven in de kist. Sterkte 🤍

Wat verdrietig! Mijn schoonvader is 3 weken geleden overleden en mijn dochtertje is in maart 2 jaar geworden. Hij was al die tijd al ziek en ze hadden een hele goede band samen! Tijdens het overlijden is ze er niet bij geweest maar daarna heel de tijd hij lag thuis opgebaard en wilde dan ook echt naar opa toe om te kijken ze vond het niet spannend durfde aan zijn handen te zitten en is ook met de begrafenis mee geweest. Wij hebben daardoor het gevoel dat ze heel goed begrijpt dat opa ee nu niet meer is! We hebben een mooie foto uitgeprint en als ze opa mist kan ze daar naar kijken. Ook hebben we een mooi boek van dag opa alles staat daar heel mooi in beschreven! Onze ervaring was vooral niet te krampachtig mee omgaan en laten zien dat emoties heel goed zijn en er bij mogen horen! Heel veel sterkte voor de komende tijd🤗

Hier hetzelfde. Mijn oma's, allebei overleden toen onze dochter 2/2,5 was. Niks van gezegd, niet meegenomen. Maar, zij zag ze ook maar een keer of 6 per jaar. Het is haar nog niet opgevallen dat we hen dus niet meer zien. Maar een opa of oma, die ze iedere week/twee weken ziet, dat kun je moeilijk 'niet vertellen'. Ik zou een boekje lezen, Nijntje en Kikker hebben mooie boekjes, ik heb er ook eentje van 'Das is niet meer bij ons' (ofzoiets). En wel de mogelijkheid geven om te kijken. Kinderen zijn niet gek en kunnen best wat hebben. Wij volwassenen maken er veel meer drama van. Voor kinderen hoort de dood er gewoon bij. Ze hebben best wel eens een dode mier of vlieg gezien. Een mens is daarin niet veel anders. Mijn favoriete uitspraak van een cliënt (niveau 2 jaar): .. is dood.... En ik leef nog! Heel belangrijk is om er geen doekjes om te winden, geen verhalen over 'slapen en nooit meer wakker worden' oid. Dat levert alleen maar meer onrust op (en een kind dat niet meer wil slapen). Heel veel sterkte!!

Wat verdrietig. Ik lees mee. Hier ook ee grootouder die niet lang meer heeft. Beetje georiënteerd op boeken over de dood maar zijn veel gericht op begrafenis (met steen en daar naar toe gaan) en dit zal crematie worden. Maar dat geeft in ieder geval een beetje beeld. Boek van kikker vind ik mooi, maar dst gaat over een Merel, en laat onze dochter nu zo heten... Zowieso gaan veel kinderboeken over dood over vogels. Of dat de overledenen iets anders is geworden zoals een ster (woszel en pip). Zelf ben ik meer van het nuchtere dood is dood en opa is niet iets anders geworden ofzo. Vooral ook niet zeggen dat opa/oma geel lang slaapt. Dood is heel anders dan slapen. Onze dochter zal wel naar uitvaart meegaan. In onze familie hebben we meestal kleinschalige uitvaarten en mogen kinderen ook vragen stellen etc over wat er gebeurt of gewoon spelen hoort er ook bij. En als dat niet gaat kan een andere bekende aanwezige even met haar aan de wandel. Sterkte met deze zware tijd. Wat wij vooral lastig vinden is dat ze nu veel kletst over opa en oma maar we okk weten dat ze aan deze leeftijd later geen herinneringen heeft. Zoals ik bijvoorbeeld wel aan oma heb want die overleed toen ik ca 8 was. Maakten altijd wel veel foto's maar nu wel bewuster. En ook filmjes van gewone dingen, zoals dat ze samen op bank met haar zitten en boek lezen. Zo gewoon maar ook zo bijzonder omdat dat binnenkort niet meer kan.

Het is echt afhankelijk van jullie eigen wensen, gevoelens en overtuigingen. En weet dat je het nooit verkeerd kan doen! Wat op dit moment het best voelt om te doen zal voor dit moment altijd de beste keuze blijven/zijn geweest. Wij hebben onze kindjes gewoon overal mee naartoe genomen, ook toen overledene op bed lag en daarna in de kist. We hebben ze helemaal vrij gelaten op dat moment, beide kindjes wilden overlevende graag aanraken.we merkten dat de kindjes er heel rustig en normaal mee omgaan, alsof het er gewoon bij hoort en zij nog genoeg dichtbij hun kern staan om dat zo aan te voelen.En ze stelden veel vragen en wij gaven daar eerlijk antwoord op. Totaal iets anders, maar bij het inslapen van de honden waren ze er bijv ook bij. Wij proberen van de dood iets normaals te houden/maken, door het onderdeel van het leven te maken. Waarbij verdriet er zeker gewoon bij hoort. Niet iets om bang voor te zijn. Maar nogmaals, ik denk dat sommige mensen het juist niet passend vinden en het helemaal anders zouden doen. Probeer zelf even te voelen waar je je het fijnst bij voelt en volg dat gevoel, alles is juist 💜

Het is op die leeftijd nog lastig. In de kist kijken zou ik zelf niet doen. Maar voorbereiden wel. Want ze gaat echt wel merken dat opa er niet meer is. Misschien hoef je er nu nog weinig woorden aan vuil te maken. Maar dat komt wellicht nog. Er zijn veel kinderboeken die gaan over de dood. Van nijntje, woezel & pip. Daar zou je vast naar kunnen kijken voor als ze er straks wel klaar voor is. En denk vast na wat wil je met de dienst. Ik persoonlijk zou d'r te klein vinden. En leg maar eens uit waarom iedereen verdrietig is.

Zelf nog niet meegemaakt, maar ik ben er van overtuigd dat je maar 2 dingen verkeerd kunt doen en dat is: zeggen dat de overledene slaapt en nooit meer wakker wordt (dan kan een kind bang worden als het zelf gaat slapen of als je zelf zegt te gaan slapen), en eroverheen praten. Er zijn veel boekjes over te vinden, dus die zou ik lezen met de kleine en vooral eerlijk vragen beantwoorden (vanuit je eigen levensovertuiging)

Oh en natuurlijk heel veel sterkte de komende tijd!

Dat verdriet uitleggen kan gewoon door te zeggen waarom ie verdrietig bent. "Pappa en mamma moeten huilen omdat opa dood is. Nu zijn we heel verdrietig."

Allereerst heel veel sterkte de komende tijd. Mijn oma is net een maand gelede overleden en was 4 habden op een buik met onze peuter van net 3 Ze hebben sowieso meer door dan je denkt en voelen jullie verdriet heel goed aan. Wij hebben omze dochter vertelt wat er is gebeurt en hebben nooit het woord slapen gezegt omdst ze anders negatieve gedachten kan krijgen met slapen. Verder hebben wij can een vriendinnetje het boekje lieve oma pluis gekregen van nijntje en daar over voorgelezen dat vertelt globaal wat ee. overlijden inhoud. Wij hebben onze dochter wel meegenomen naar de condoleance en in de kist laten kijken maar dat kwam omdat mijn oma plotseling overleed en ze anders geen afscheid kon nemen. Dat handelde ze eigenlijk heel prima. Een paar weken na de crematie (dasr hebbeb we haar. iet mee naartoe genomen) werd ze wat driftig, bozig, extreem moe etc en had/heeft ze last van verlatingsangst. Na wat praten met haar gaf ze aan dat ze verdrietig was dat oma er niet meer was en ze haar zo miste. We hebben haar een aandenken gegeven aan mijn oma in de vorm va. een kettinkje met een hartjes hangertje en we proberen veel met baar te praten. Ze voelt jullie verdriet haarfijn aan dus probeer uit te leggen waarom je verdrietig bent Heel heel veel sterkte ik hoop dat je er wst aan hebt het valt niet mee Ohja en kinderen zijn heel onbevangen en ontnuchterend dus die kunnen er soms heel hard en out of the blue dingen uit gooien als oma is dood en komt niet meer terug. Heel hard komt dat binnen vind ik maar das hun manier van verwerken

Ik zou gewoon zeggen opa is naar de hemel en uitleggen wat dat voor plek is. En mischien als hij er nog goed uitziet laten zien

Allereerst heel veel sterkte! Ik heb het helaas ook mee gemaakt met mijn eigen moeder, mijn dochter was ook 2 toen ze overleed. Mijn moeder lag veel in het ziekenhuis en we hebben onze dochter er wel bij betrokken. Uitgelegd dat oma ziek was en haar ook meegenomen zolang oma nog ‘goed’ aanspreekbaar was. Wel hebben we er altijd voor gezorgd dat er nog iemand mee was zodat die mijn dochter mee weg van de kamer kon nemen als het te druk werd of dat mn moeder toch ineens erg achteruit was gegaan. We zijn ook begonnen met het lezen van het boekje van woezel en pip over een muisje dat dood ging en vertelden ook dat oma dood zou gaan. Ik denk dat dit wel heeft geholpen op het moment dat ze overleden was. Al was het lezen van het boekje voor mij wel heel zwaar steeds, maar uitgelegd dat ik oma ging missen en dat verdriet ook er mag zijn. Ze mocht in de kist kijken en alle kinderen mochten ook op de kist kleuren. Dit vond ze prima en hebben tijdens de uitvaart haar ook betrokken door een bloem uit te zoeken en een tekening te maken die ze op de kist mocht leggen. Een collega heeft nog een popje gemaakt die op mijn moeder lijkt en daar speelt ze nog steeds mee. Kinderen kennen niet hetzelfde verdriet als dat wij dat hebben bij het overlijden van een dierbare en gaan er ook heel speels mee om. Ik denk ook niet dat je het snel verkeerd kan doen, alles zo concreet mogelijk benoemen is voor hen wel het duidelijkst. Wij zeggen ook nooit dat oma slaapt, ook niet als ze dat zelf zegt maar verbeteren haar dan en benoemen dat oma dood is. Laatst zag ze een foto van haar en mijn moeder en werd heeel enthousiast en riep ‘he mama kijk oma is weer beter 😃😃😃!! ‘ Dat was wel heel lastig voor mezelf, maar dan vertel ik haar weer dat oma dood is en in de kist lag, ‘weet je nog…..’. En dan is het ook oke voor haar en vertelt ze dat ze op de kist mocht kleuren enzo. Helaas hoort de dood bij het leven.

Zoveel mogelijk haar erbij betrekken en kijken wat ze wilt. Kinderen gaan er heel anders mee om dan volwassenen. Als je schoonvader in het ziekenhuis ligt kan je bij de verpleging aangeven dat je met je dochtertje langs wilt komen. Vaak begeleiden ze je hierbij door op een speelse manier uitleg te geven wat je daar allemaal ziet. Stel er zijn meerdere kinderen in de familie zou je er ook voor kunnen kiezen om ze op de kist te laten tekenen.

Er zijn heel veel leuke boekjes voor te vinden!!!

Dag allemaal, ik wil jullie toch nog graag bedanken voor jullie tips! Mijn schoonvader is inmiddels 2 maanden overleden en het hele proces qua uitvaart regelen ging eigenlijk heel mooi. Mijn dochter heeft nog in de kist gekeken. Het ging eigenlijk heel natuurlijk. Mijn schoonmoeder pakte haar op en wees in de kist(ik blokkeerde volledig toen ze dit deed en liet het gebeuren). Mijn dochter glimlachte toen ze mijn schoonvader zag en mijn partner zei: opa is in de hemel ❤️. Het was eigenlijk heel mooi. Blij met jullie adviezen en tips die ik heb gekregen. Ik ben zelf de dood ook minder eng gaan ervaren. Nogmaals dank! 🙏🏼